Лем Станислав - Здарэнне (На Белорусском Языке)
Станiслаў Лем
Здарэнне
Пераклаў Максiм Валошка
Анэль не вярнуўся а чацвёртай, але нiхто таго нiбыта i не заўважыў. Каля
пяцi пачаў церушыцца змрок, i Пiркс, не так заклапочаны, як здзiўлены, хацеў
спытаць у Круля, што гэта можа азначаць. Аднак устрымаўся - ён не быў
кiраўнiком групы, i такое пытанне, хоць i справядлiвае i цалкам бяскрыўднае,
магло выклiкаць сапраўды ланцуговую рэакцыю ўзаемных дакораў. Ён добра ведаў
падобныя сiтуацыi, бо паўтаралася гэта не раз, асаблiва калi калектыў быў такi
вось выпадковы, як гэты. Тры чалавекi i зусiм розных прафесiй - у самым сэрцы
гор на нiкому не патрэбнай планеце выконвалi заданне, якое, бадай, усе, як i
ён сам, лiчылi бязглуздым. Iх прывезлi сюды на малым старым гравiстаце, якi
мусiў тут i застацца, бо варты быў ужо толькi на злом; разам даставiлi i
разборны алюмiнiевы барак, крышку прыбораў i радыёстанцыю, настолькi зношаную,
што больш было з ёй клопату, чым карысцi. За сем тыдняў яны павiнны былi
зрабiць "агульную рэкагнасцыроўку", нiбы гэта было мажлiва. Пiркс не стаў бы
гэтым займацца, разумеючы, што справа iдзе толькi пра павелiчэнне радыуса
даследаванняў разведвальнай групы ды яшчэ пра адну лiчбу ў рапартах, якiмi
нашпiгоўвалi iнфармацыйныя машыны на Базе, што магло мець нейкае значэнне хiба
што пры дзяльбе сродкаў, людзей i магутнасцей на наступны год. Вось дзеля
таго, каб на стужках памяцi з'явiлася гэта разбiтая на дзiрачкi лiчба, яны
сядзелi амаль пяцьдзесят дзён у пустынным месцы, якое пры iншых абставiнах,
мажлiва, i было б зваблiвым, хоць бы як мясцовасць, прыдатная пад альпiнiзм.
Аднак альпiнiсцкiя раскошы былi сурова забаронены, i сама большае, што мог
дазволiць сабе Пiркс, гэта падчас сейсмiчных i трыянгуляцыйных замераў
маляваць у сваiм уяўленнi першыя трасы альпiнiстаў.
Планета не мела нават сваёй назвы, акрамя як Ёта дроб 116, дроб 47
Праксiмы Вадалея. З усiх тых, якiя Пiркс калi-небудзь бачыў, яна была найбольш
падобная на Зямлю: з малым, жоўтым сонцам, салёным акiянам, бурачкова-зялёным
ад працавiтых водарасцяў, што насычалi атмасферу кiслародам, i вялiкiм,
трохлапым кантынентам, пакрытым першабытнай раслiннасцю. Планета была б
прыдатная пад каланiзацыю, калi б не тая акалiчнасць, што сонца яе было тыпу
новаадкрытай разнавiднасцi УП, няўстойлiвае, з нераўнамерным выпраменьваннем,
а паколькi астрафiзiкi наклалi сваё вета, то хоць чарговая ўспышка на Новай
магла адбыцца толькi праз сто мiльёнаў гадоў, розныя планы асваення гэтай
зямлi запаветнай даводзiлася закрэслiць.
Пiркс часам шкадаваў, што дазволiў сябе ўгаварыць на гэту экспедыцыю, але
не было тое шкадаванне цалкам шчырае. Так альбо iнакш, а ён мусiў бы тырчаць
на Базе тры месяцы, бо трапiць у Сонечную сiстэму раней было немагчыма; ён меў
перспектыву адседжвацца ў клiматызаваных падземных садах Базы i да дурноты ў
галаве глядзець тэлеперадачы (былi гэтыя забавы дзесяцiгадовай даўнiны), таму
ён ахвотна згадзiўся на прапанову начальнiка, якi рады быў, што можа ўслужыць
Крулю - не было нiводнага свабоднага чалавека, а iнструкцыя забараняе пасылаць
у экспедыцыю толькi дваiх. Такiм чынам Пiркс звалiўся касмографу нiбы з неба.
Зрэшты, Круль не выявiў захаплення нi адразу, нi пазней; спачатку Пiркс думаў
нават, што той ацэньвае яго ўчынак як "вялiкапанскi капрыз", калi ён з
камандзiра карабля згадзiўся стаць звычайным разведчыкам; падобна было, што
Круль адчуваў затоеную крыўду. Але гэта не была крыўда, проста Круль,
адмераўшы ўжо палову жыцця (яму перавалiла за сорак), стаў зла
